Świątynie uważane były w starożytnej Grecji za mieszkania bóstwa, a nie dom modlitwy jak w religii chrześcijańskiej. Typ ich ustalił się już ok. VII-VI w. p.n.e. Świątynie były orientowane zgodnie ze stronami świata, frontem ku wschodowi. Budowano je na planie megaronu (prostokąta). Początkowo z drewna i gliny, potem z kamienia i marmuru. Składały się z niewielkiej celli (naos - z języka greckiego "izba" - główne pomieszczenie w klasycznej świątyni greckiej, w którym stał posąg bóstwa otaczany czcią) z płaskim stropem i przedsionkiem (pronaos - przedsionek w formie portyku, poprzedzający cellę. Pronaos mieścił się między antami - przedłużeniami ścian bocznych). Potem świątynia rozszerzona o epistodomus (głęboki portyk pomiędzy antami w tylnej części świątyni, zamykany niekiedy kratą z brązu) wznoszona na trójstopniowej podstawie. Od VII w. p.n.e. otoczona była kolumnadą, która dźwigała belkowanie. Na nim spoczywał dwuspadowy dach. Trójkątną przestrzeń pomiędzy dachem a belkowaniem wypełniał tympanon, zwykle z rzeźbami figuralnymi. Architraw podzielony był na metopy z płaskorzeźbami i tryglify. W stylu jońskim zamiast metop i tryglifów był rzeźbiony fryz. Detale były polichromowane. Różne rodzaje świątyni w zależności od układu perystazy (kolumnady; patrz wyżej).
Dwa różne środowiska ewolucji wpłynęły na wykształcenie si dwóch podstawowych typów (porządków) świątyń: w porządku doryckim (Grecja lądowa, Wielka Grecja - Italia) i w porządku jońskim (Azja Mniejsza). Budowle w stylu korynckim wykształciły się w późnym okresie hellenistycznym i rzymskim. Najlepiej zachowaną świątynią dorycką jest Hefajstejon w Atenach, a jońską - świątynia Nike na Akropolu ateńskim.
Najsławniejsze świątynie w starożytności: Artemizion w Efezie, Herajonna Samos, Partenon i Erechtejon w Atenach oraz Olimpiejon w Olimpii.
Olimpia - poświęcona była Zeusowi, forma uczczenia Zeusa Olimpijskiego. W świątyni znajdował si posąg siedzącego Zeusa zrobiony przez Fidiasza, zaliczany do 7 cudów świata starożytnego;
Herajon - świątynia poświęcona Herze;
Filipejon - świątynia na planie koła;
Akropol - to święte wzgórze. Znajdowała się na nim świątynia Ateny Partenos (stąd przydawka Partenon). Autorzy tej świątyni to Iktinos i Kallikrates. Świątynia znana głownie z dekoracji rzeźbiarskiej, z pomnika Ateny, oraz za skrzydłem kolumn znajdował się fryz na ścianie przedstawiający procesję panatenajską. We wnętrzu jest kilka kolumn jońskich pomimo tego, że była w stylu doryckim. Drugą budowlą na Akropolu były propyleje (schody z portykami). Tam też była Pinakoteka (galeria malarstwa) i Chalkoteka (galeria rzeźby). Trzecią budowlą była świątynia Grekteja. Do niej przylegają dwie prostokątne części (prostokątne portyki - wejścia). Tam korietychy podpierające te portyki, w porządku jońskim. Czwarta budowla - na cypelku świątynia Nike Apteros. Była prostylosem w porządku jońskim. Piąta budowla - sanktuaria Artemidy Branronija. Pośrodku wzgórza posąg Ateny zrobiony przez Fidiasza (z brązu). Szósta budowla - teatr Dionizosa na zboczu góry.
Belkowanie - belkowaniem nazywano tę część konstrukcji budowli - najczęściej świątyni - która ułożona była na jej kolumnach i ścianach. Składało się ono z reguły z architrawu, fryzu i gzymsu, na którym znajdowały się rynny z rzygaczami i antefiksy. Proporcje belkowania oraz rodzaj ozdób zależały od przyjętego porządku architektonicznego.