SZTUKA BIZANTYJSKA
Ukształtowana w V w. sztuka chrześcijańskiego wschodu i oficjalna sztuka kościoła ortodoksyjnego, kwitnące do upadku cesarstwa bizantyjskiego (1453 r.) Wyrosła z tradycji hellenistycznych późnego cesarstwa rzymskiego. Ogarnęła Grecję, Bałkany, Armenię, Gruzję, północną Afrykę, część Półwyspu Apenińskiego oraz Ruś. Ślady jej oddziałowywania można znaleźć także w Polsce.
Dzieje sztuki bizantyjskiej dzielą się na trzy okresy:
1. Założenie Konstantynopola - 843 upadek ikonoklazmu;
2. 867 r. początek panowania dynastii macedońskiej - 1204 r. zajęcie Konstantynopola przez Krzyżowców;
3. 1261 r. restauracja cesarstwa - 1453 r. zajęcie Konstantynopola przez Turków.
Szczególny rozkwit sztuka bizantyjska przeżywała za panowania Justyniana I Wielkiego, dynastii Komnenów i Angelosów oraz Paelologów. Najpełniej przejawiała się w architekturze, malarstwie (freski, mozaiki, ikony, miniatury) i rzemiośle artystycznym (tkaniny, wyroby z kości słoniowej, złota, emalii).
Architekturę charakteryzowało łączenie planu centralnego z podłużnym, wysokim poziomem konstrukcji kopuł, użycie cegły jako materiału budowlanego, brak zewnętrznych dekoracji. Najczęstsze typy sakralnych budowli bizantyjskich to bazyliki kopułowe (kościół Hagia Sophia w Konstantynopolu, 532-537) i krzyżowo-kopułowe (kościół Św. Apostołów w Konstantynopolu, 536-546).